Un/doing Διαφορές

Un/doing Differences είναι το όνομα της ερευνητικής μονάδας Un/doing Differences του DFG. Πρακτικές της ανθρώπινης διαφοροποίησης στο Πανεπιστήμιο Johannes Gutenberg του Mainz όσο και η προσέγγισή της για την περιγραφή και ανάλυση των πολιτισμικών διαδικασιών κατηγοριοποίησης και διαφοροποίησης. Πρόδρομοι της προσέγγισης μπορούν να βρεθούν στις σπουδές φύλου με το Doing Gender (βλ. West/ Zimmerman 1987) και στις κοινωνικές επιστήμες με το Doing Differences (βλ. West/ Fenstermaker 1995).

Διαφοροποίηση των κατηγοριών κοινωνικής πρακτικής

Και στις δύο περιπτώσεις γίνεται η παραδοχή ότι οι κατηγορίες διαφοροποίησης, όπως το φύλο, δεν εγγράφονται αμετάβλητα στα ανθρώπινα υποκείμενα και ότι ενσωματώνουν τις διαφορές τους ως „είδη ανθρώπων“, αλλά ότι οι διαφοροποιήσεις είναι μάλλον το αποτέλεσμα μιας κοινωνικής πρακτικής, της παραγωγής ή του „πράττειν“ των διαφορών (πρβλ. Hirschauer/ Boll 2017).

Η προσέγγιση Un/doing Differences υποθέτει ότι μια θεμελιώδης ενδεχομενικότητα των ανθρώπινων διαφοροποιήσεων έγκειται στην κατ‘ αρχήν αρνησιμότητά τους: „Μπορούν να επιστραφούν ή να αποσυρθούν, να υποστηριχθούν ή να υπονομευθούν. […] Σε αυτό το πλαίσιο, η αμφίσημη έκφραση un/doing differences επιχειρεί να συλλάβει εννοιολογικά μια πάντοτε φευγαλέα κατάσταση αναστολής, μια εύθραυστη στιγμή αδιαφορίας στην οποία ξεκινούν διαδικασίες πράξης ή αναίρεσης“. (Hirschauer/ Boll 2017, 11 στ.)

Un/doing Differences και πολλαπλοί δεσμοί (Multiple Belongings)

Η προσέγγιση αυτή σημαίνει, όπως και οι εναλλακτικές έννοιες για την περιγραφή των ανθρώπινων διαφοροποιήσεων, ότι τα ανθρώπινα άτομα δεν μπορούν ποτέ να περιγραφούν με μία μόνο κατηγορία. Επομένως, δεν είναι δυνατόν να είναι κανείς μόνο άνδρας, μόνο μαύρος ή μόνο εκπρόσωπος της μεσαίας τάξης.

Ενώ η διατομεακότητα περιγράφει (πρβλ. Crenshaw 1991) ότι οι άνθρωποι βρίσκονται στην „(οδική) διασταύρωση“ διαφορετικών γραμμών διαφοράς ή οι θεωρίες της υβριδικότητας (πρβλ. Bhaba 1994) υποθέτουν μια συγχώνευση διαφορετικών πολιτισμών στις (μεταναστευτικές) βιογραφίες, το Un/doing Differences αντιλαμβάνεται το πολλαπλό ανήκειν ως „έναν δυναμικό ανταγωνισμό μεταξύ διαφορετικών διαδικασιών διαφοροποίησης, ένα σύνθετο παιχνίδι αμοιβαίας επικάλυψης και παράκαμψης των ανθρώπινων διαφοροποιήσεων. Μια […] συγκεκριμένη περίπτωση πράξης της διαφοράς είναι επομένως πάντα μια ουσιαστική επιλογή από μια σειρά ανταγωνιστικών διαφοροποιήσεων“. (Hirschauer/ Boll 2017, 12)

Βιβλιογραφία

Bhabha, Homi K. (1994): The Location of Culture. Λονδίνο: Routledge.

Crenshaw, Kimberlé Williams (1994): „Ο κόσμος που ζει και εργάζεται στην Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους που έχουν ανάγκη από την ανάπτυξη και την ανάπτυξη της κοινωνίας“: Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence Against Women of Color. Stanford Law Review 43, 1241-1299.

Hirschauer, Stefan/ Boll, Tobias (2017): Un/doing Differences. Σχετικά με τη θεωρία και τον εμπειρισμό ενός ερευνητικού προγράμματος. Στο: Hirschauer, Stefan (επιμ.): Hirschauer, Stefan (επιμ.). Un/doing differences: Πρακτικές της ανθρώπινης διαφοροποίησης. Weilerswist: Velbrück Wissenschaft, 7-26.

West, Candace/ Zimmerman, Don H. (1987): Doing Gender: Doing Gender: Doing Gender (Κάνουμε το φύλο). Gender & Society. Vol. 1, No. 2. In: West, Candace/ Fenstermaker, Sarah (ed.) (1995): „Doing Difference“. Gender & Society. Vol. 9, No. 1.