Subkultura

Termin subkultura pochodzi z łaciny i oznacza coś w rodzaju „podkultury“. W słowniku socjologicznym można znaleźć następującą definicję tego terminu: „Subkultura jest rozumiana jako samodzielna subkultura społeczna, która różni się od kultury dominującej społecznie (np. kultury klasy średniej) swoimi instytucjami, wartościami, normami, potrzebami, zachowaniami i symbolami“. (Reinhold 2017, 661)

Wątki badawcze i klasyfikacja

Termin subkultura został po raz pierwszy wprowadzony w latach 40. i 50. przez amerykańskiego socjologa Miltona Gordona (por. Wurschi 2007, 21 f.). Naukowcy ze szkoły chicagowskiej przeprowadzili badania w celu udowodnienia prawidłowości w dewiacyjnym zachowaniu młodych ludzi. Wynikało z nich, że młodzi ludzie pochodzili głównie ze środowisk słabych ekonomicznie i naruszali wartości dominującej kultury z powodu braku perspektyw. W latach 70. podejście to zostało rozszerzone o rozróżnienie subkultur celowo przestępczych (por. Reinhold 2017, 662).

W badaniach rozróżnia się dobrowolne i mimowolne uczestnictwo. Dobrowolne subkultury powstają w wyniku dyskryminacji, przynależności do mniejszości etnicznej i niedostatecznego uprzywilejowania. Dobrowolne subkultury, które chcą stworzyć alternatywę dla dominującej kultury i dążą do lepszych warunków życia, są również określane jako kontrkultura (por. Reinhold 2017, 662).

Krytyka koncepcji subkultury

Główne rozważania i skupienie się na młodzieży płci męskiej w poprzednich badaniach nad subkulturami były przedmiotem silnego dyskursu. Kobiety i dziewczęta nie zostały wystarczająco uwzględnione w badaniach nad subkulturami (por. Reinhold 2017, 664).

W odniesieniu do potencjału i wpływu subkultur na zmiany społeczne można zidentyfikować przeciwstawne opinie. Z jednej strony mówi się, że mają one potencjał do zmiany, z drugiej strony wpływ subkultur jest uważany za raczej niski (por. Hügel 2003, 71). Kolejnym zarzutem jest brak dynamiki w teorii subkultur. Rozwój społeczny i bieżące problemy prawie nie trafiają do badań (por. Reinhold 2017, 664).

Literatura

Hügel, Hans Otto (2003): Handbook of Popular Culture. Terminy, teorie i dyskusje. Stuttgart: Metzler.

Reinhold, Gerd (2017): Słownik socjologii. Wydanie online. Berlin/Boston: Oldenbourg Wissenschaftsverlag.

Wurschi, Peter (2007): Rennsteigbeat, Jugendliche Subkulturen im Thüringer Raum 1952-1989, Kolonia: Böhlau.