Przyswajanie języka

Akwizycja języka – lub rozwój języka – odnosi się do procesu uczenia się nowego języka. W trakcie tego procesu przyswajane są własne zasady języka w zakresie wymowy, gramatyki i słownictwa (por. Metzler Lexikon Sprache 2016, 639).

Przyswajanie języka ojczystego/pierwszego języka

Aby posługiwać się językiem „poprawnie“, nie jest konieczne, aby być w stanie nazwać jego zasady. Wystarczy, że można ich używać. Mówcy zwykle robią to automatycznie, gdy mówią w swoim języku ojczystym – zwanym również pierwszym językiem.

Kiedy małe dziecko uczy się mówić, zaczyna przyswajać języki wokół siebie. Nazywa się to niekontrolowanym przyswajaniem języka. Dziecko nie otrzymuje wyraźnych informacji na temat zasad danego języka, ale tworzy je samodzielnie (por. Metzler Lexikon Sprache 2016, 639 f.).

W tym celu dziecko tworzy „schemat mentalny“ (Bickes/Pauli 2009, 34): przenosi ono znane już reguły na inne słowa. Przykładem tego jest czas przeszły, który jest również nazywany prostym czasem przeszłym. Czasownik w czasie przeszłym może być utworzony albo słabo, np. powiedzieć – powiedziałem, albo silnie, np. śpiewać – śpiewałem. Dzieci najpierw nabywają schemat tworzenia słabych form, takich jak I said. Schemat ten jest przenoszony na inne czasowniki. W ten sposób powstają nadmiernie uogólnione wypowiedzi, takie jak singen – ich singte, które są nadal używane nawet po korekcie. Pokazuje to, jak mocno schemat mentalny jest zakotwiczony w dziecku. Gdy dziecko zrozumie czas przeszły czasowników mocnych, używa gramatycznie poprawnej formy (por. Bickes/Pauli 2009, 34).

Podwójne przyswajanie pierwszego języka

Osoba może mieć nie tylko jeden, ale także kilka języków ojczystych. Jeśli dziecko uczy się dwóch lub więcej języków ojczystych jednocześnie w wieku do trzech lat, jest to określane jako podwójne przyswajanie pierwszego języka (por. Bickes/Pauli 2009, 92).

Przyswajanie drugiego języka

Kiedy trzyletnie lub starsze dziecko uczy się nowego języka, można wyróżnić dwa rodzaje przyswajania języka. Dziecko może nauczyć się nowego języka w taki sam sposób, jak pierwszego języka (języków).

W tym przypadku przyswajanie jest niekontrolowane. W takim przypadku język, którego się uczy, jest używany codziennie w życiu codziennym, ponieważ jest to na przykład język narodowy. Nie jest on przyswajany na kursie, ale na przykład w rozmowach z przyjaciółmi, kolegami ze szkoły lub współpracownikami. Proces ten nazywany jest przyswajaniem drugiego języka. (por. Bickes/Pauli 2009, 92 i nast.).

Przyswajanie języka obcego

Alternatywnie, osoby mówiące mogą być zaznajomione z zasadami danego języka. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy języka tego uczą się w szkole lub na kursach. Jest to określane jako kontrolowane przyswajanie języka obcego (por. Metzler Lexikon Sprache 2016, 639).

Podczas nauki języka obcego można zauważyć, że zwykle nie uczy się go w codziennych rozmowach. Zamiast tego rozmowy są wprowadzane poprzez zadania. Lekcje odbywają się zazwyczaj w języku ojczystym uczniów, a nie w języku obcym (por. Bickes/Pauli 2009, 92 i nast.).

Immersyjna akwizycja języka

Nie każde nauczanie języka obcego przebiega według tego samego schematu. Nauczanie immersyjne jest również określane terminem „kąpiel językowa“ (Stebler 2010, 21). Termin ten odnosi się do formy nauczania języka obcego, w której nacisk nie jest położony na nauczanie własnych zasad języka. Zamiast tego uczniowie uczą się między innymi treści innych przedmiotów. Lekcje odbywają się w języku obcym, którego mają się uczyć.

Nauczaniu immersyjnemu stawia się wysokie wymagania. Powinno ono pomóc uczniom w doskonaleniu języka obcego, ale jednocześnie promować takie aspekty jak edukacja międzykulturowa i zbliżenie (por. Stebler 2010, 21 f.).

Literatura

Andresen, Helga (2016): Akwizycja języka. W: Glück, Helmut/ Rödel, Michael (red.): Metzler Lexikon Sprache. 5th ed. Stuttgart: J. B. Metzler, 639 f..

Bickes, Hans/ Pauli, Ute (2009): First and second language acquisition. Paderborn: Fink.

Stebler, Rita (2010): Kontekst i stan badań. W: Stebler, Rita/ Maag Merki, Katharina (red.): Zweisprachig lernen. Processes and Effects of an Immersive Educational Course at Gymnasien. Münster: Waxmann, 13-23.