1970’lerin sonunda Avustralyalı dilbilimci Craig Volker, Avustralya’nın Goldcoast kentinde, Papua Yeni Gine’deki evinde Almanca konuşan bir kız öğrenciden bu dili öğrendi. Dilbilimci, o zamanlar bilinmeyen ve ‚Unserdeutsch‘ olarak bilinen bir Kreol dilini bu şekilde keşfetti (bkz. welt.de 2016). Almanca temelli bu Kreol dili bugün Papua Yeni Gine’de yaklaşık 100 kişi tarafından konuşulmaktadır (bkz. Haarmann 2002, 268). Çok az kişinin konuştuğu Unserdeutsch’a kıyasla, Papua Yeni Gine’de İngilizce temelinde Tok Pisin adında ayrı bir pidgin dili gelişmiştir ve bu dil bugün bile yaklaşık 2,5 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır (bkz. Haarmann 2002, 361).
Sınırlandırma
Prensipte pidgin dilini kreol dilinden net bir şekilde ayırmak zordur, çünkü geçiş akıcıdır. Bununla birlikte, pidgin dili „denizaşırı limanlarda ticaret ve iş alanında ortaya çıkan iletişimsel ihtiyaçları karşılamak için evrimleşmiş, amaca yönelik bir ticari temas dili veya yardımcı ticaret dili“ anlamına gelir (Lewandowski 1994, 815). Pidgin dili böylece dilbilimsel bir acil durumda, iki ya da daha fazla dilin konuşurları arasında dili karşılıklı olarak anlamadan temas halinde ortaya çıkar (bkz. Bußmann 2002, 518). Eğer pidgin dil yerlileşirse, yani bir anadile dönüşürse, buna kreol dil denir.
Köken
Terimin kökeni net olarak belirlenmemiş olsa da, araştırmalarda pidgin teriminin İngilizce business „Geschäft, Handel“ kelimesinin Çince telaffuzuna dayandığı varsayılmaktadır (bkz. Bußmann 2002, 518). Pidgin dilleri, Avrupalı yöneticilerin dilleri (İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Hollandaca, Portekizce) donör dil rolünü üstlenip lingua franca haline geldiğinde denizaşırı sömürgelerde ortaya çıkmıştır (bkz. Bußmann 2002, 518). Bu bağlamda, verici dil „bir dil topluluğu içinde baskın, prestijli, sosyal olarak daha yüksek değer verilen ve daha az değer verilen çeşit üzerinde kalıcı bir etkiye sahip olan bir çeşittir“ (Bußmann 2002, 668 f.).
Sınıflandırma
Aşağıdaki özellikler pidgin dilini bu şekilde sınıflandırır:
– Hiç kimse tarafından anadil olarak konuşulmamaktadır.
– Basitleştirilmiş fonolojik, morfolojik ve sözdizimsel yapılara sahiptir.
– Büyük ölçüde azaltılmış bir kelime dağarcığına sahiptir.
– Genellikle yazılı değildir.
– Çok dilli durumlarda farklı etnik gruplar için bir iletişim aracı olarak hizmet eder (bkz. Lewandowski 1994, 816).
Sömürge döneminin mirası
Sömürgeleştirmenin somut olmayan bir mirası olarak pidgin dilleri sadece Papua Yeni Gine’de değil Afrika’da da konuşulmaktadır ve Avrupa dillerine dayanmaktadır ve „Kamerun pidgin dili veya Wes Cos, Krio, Crioulo veya Batı Afrika’daki Portekiz Kreolü gibi Afrika dilleriyle temas halinde füzyon ürünleri olarak ortaya çıkmıştır“ (Haarmann 2002, 129). Ayrıca, Alman sömürge döneminde Namibya’da (Afrika) ‚Mutfak Almancası‘ (İngilizce ‚Namibian Black German’/ ‚NBG‘) olarak adlandırılan bir pidgin kurulmuştur ve yaklaşık 15.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.
Edebiyat
Bußmann, H. (ed.) (2002): Lexikon der Sprachwissenschaft. 3. baskı. Stuttgart: Kröner.
Haarmann, H. (2002): Sprachenalmanach. Tüm dünya dilleri hakkında gerçekler ve rakamlar. Frankfurt: Campus.
Heine, Matthias (2016): Neuprommern’in çocukları nasıl bir dil icat etti. https://www.welt.de/kultur/article153927764/Wie-Kinder-aus-Neupommern-eine-Sprache-erfanden.html [17 Aralık 2019].
Lewandowski, T. (1994): Linguistic dictionary. 2. baskı. Wiesbaden: Quelle & Meyer.