Kültürel Temellük

Kültürel kendine mal etme terimi en geniş anlamıyla kişinin kendi kültürüne ait olmayan bir kültürel unsuru kabul etmesini tanımlar. Kültürel sahiplenme özellikle ilginçtir çünkü kültürel anlaşmazlıkların temelleri sahiplenme iddiaları ve dışlama stratejilerinde ortaya çıkar (bkz. Hahn 2011, 19). Bu nedenle, kültürel sahiplenme genellikle hırsızlık veya saygısızlık olarak eleştirilir.

Araştırma konuları

Kültürel sahiplenme kültürel değişime odaklanır (bkz. Hahn 2011, 11f). Ancak, bir kültürün giyim, takı ya da benzeri gibi münferit unsurlarının benimsenmesi hemen bu terimin kapsamına girmez. Sadece aşağılayıcı, düşmanca veya yansıtılmayan bir şekilde kullanıldığında, dolayısıyla ilgili kültürü bastırdığında veya alaya aldığında kültürel sahiplenmeden söz edilir (bkz. Krieg 2019, 105). Zaman zaman kültürel temellük, marjinal kültürlerin çalınması ve yok edilmesiyle de eş tutulmaktadır (Cuthbert 1998, 257).

Kendine mal etme süreci, kültürleri homojenleştirmeyi (=tek tip kültür) veya kültürleri parçalamayı (=kültürlerin yok olması) amaçlamaz (bkz. Hahn 2011, 13). Amaç daha ziyade kişinin kendi kültürünü yeni, farklı kültürel fikirlere uyarlamasıdır. Dolayısıyla, nihayetinde, ilgili tüm etkilerin yönlerinden yeni bir kültür ortaya çıkabilir (bkz. Hahn 2011, 13f).

Sosyal uygunluk

Bununla birlikte, kültürel kendine mal etme uyumlu bir şekilde ilerlememektedir ve özellikle günümüzde medya ortamında tekrar tekrar kendine yer bulan tartışmalı bir konudur. Örneğin, bir ABD sitesi „kültürel kendine mal etme ile suçlanan 11 ünlü“ hakkında haber yapmaktadır (Seventeen). Ancak ZEIT 2020, bunun suçlu olmaktan daha fazlası olduğunu belirtmiştir. Tartışma „kırılganlık ve arzu (…), sahiplenme boyutuyla kültürel özdeşleşme kompleksi“ (ZEIT) ve „stereotipleştirmenin bağlamından koparılmasının ırkçı yapısı“ (ZEIT) hakkındadır. Bu olumsuz değerlendirme akademik çalışmalar tarafından da kısmen desteklenmektedir. Örneğin Denise Cuthbert 1998 yılında kültürel sahiplenmeyi hırsızlık olarak tanımlamış ve zorla kültürel sahiplenme yoluyla yerli kültürlerin yok edildiğini göstermiştir (bkz. Cuthbert 1998, 257). Deborah Krieg, „kültürel temellük biçimlerinin ardındaki motivasyonun (…) bu eylemleri gerçekleştiren bireyler kadar heterojen olması muhtemeldir“ demektedir (Krieg 2019, 111). Bu nedenle özellikle motivasyon meselesi tartışmada her zaman bir çekişme noktasıdır.

Literatür

Cuthbert, Denise (1998): Beg, borrow or steal: The politics of cultural appropriation. İçinde: Postkolonyal Çalışmalar, cilt 1 (2). Londra, Routledge.

Hahn, Hans Peter (2011): Kültürel temellükün antinomileri: Giriş. In: Journal of Ethnology, vol. 136. Berlin, Dietrich Reimer Verlag.

Krieg, Deborah (2019): Hepsi bir hırsızlık. WTF is Cultural Appropriation, in: Bendersen, Eva et al. (eds.): Trigger Warning. Identitätspolitik zwischen Abwehr, Abschottung und Allianzen, Berlin, 2019 (pp.105-114), Verbrecher Verlag.

Seventeen: https://www.seventeen.com/celebrity/g22363821/cultural-appropriation-examples-celebrities/ (son görüntülenme tarihi 19.09.2020).

Time: https://www.zeit.de/kultur/2020-05/kulturelle-aneignung-popkultur-stereotyp-imitation-postkolonialismus (son erişim 19.09.2020).

Time: https://www.zeit.de/kultur/2020-05/kulturelle-aneignung-popkultur-stereotyp-imitation-postkolonialismus/seite-3 (son erişim 19.09.2020).