Konaklama

Uyum, „bir sistemin yeniden ayarlamalar yoluyla gelişmiş adaptasyon ve performans elde etme özelliği için kullanılan genel terim“ anlamına gelmektedir (Fröhlich 2010, 47). Latince accomodatio „uyum sağlamak“ kelimesinden türetilmiştir (bkz. Scholze-Stubenrecht 1997, 42). Biyolojide akomodasyon, „gözün farklı mesafe aralıklarına uyum sağlaması“ anlamına gelir (Fröhlich 2010, 47). Bu terim aynı zamanda dilbilim, din çalışmaları ve öğrenme psikolojisinde de bulunabilir.

Öğrenme psikolojisinde bilişsel süreçler

Gelişim psikoloğu Jean Piaget bu terimi çocukların bilişsel gelişimine ilişkin teorisinde ortaya atmıştır. Uyum, çocukların öğrenme gelişimindeki iki temel süreçten biridir. Bir kişinin (öğrenme) davranışını, yani yeni izlenimlerin işlenme şeklini değiştirme yeteneğini temsil eder. Bunun karşıtı olan asimilasyon ise yeni dış izlenim türlerinin değiştirilmeden mevcut kategorilere ya da sistemlere entegre edilmesini tanımlar (bkz. Piaget 1983, 106 vd.).

Her şeyin ya katı ya da sıvı olduğu fikrine sahip bir çocuk, uyum sağlamaya bir örnektir. Bu düşünce modeline bir madde olarak gaz deneyimi tarafından meydan okunursa, toplanma durumları hakkındaki görüşünü ayarlamak zorunda kalır. Dolayısıyla bu tür rahatsızlıklar öğrenme süreçlerinde çok önemli noktalardır.

Göç bağlamında uyum

Sonuç olarak, kültürel öğrenme süreçleri içerisinde düşünme ve hareket etme biçimlerimizi yeniden ayarlamak da mümkündür. Göç araştırmalarında uyum, Christine Langenfeld tarafından „kültürel değişimden kaynaklanan işlevsel öğrenme ve adaptasyon süreci“ olarak anlaşılmaktadır. (Langenfeld 2001, 283) Langenfeld, uyumun „ilgili kişilerde temel inançlarda, değerlerde ya da düşünme biçimlerinde herhangi bir değişiklik olmaksızın gerçekleşebileceğini“ varsaymaktadır (Langenfeld 2001, 283).

Psikolog Werner Fröhlich’e göre, „mevcut eylem repertuarıyla karşılanamayan çevresel talepler“ (Fröhlich 2010, 48) „iç dengenin bozulmasının“ (a.g.e.) nedenlerinden biridir ve bu nedenle uyumu tetikler.

Uyum – ‚denge bozukluklarından‘ öğrenme

Fröhlich’in tanımına göre, kültürel olarak ‚yabancı‘ olarak adlandırılan, yani Alman entegrasyon tartışmaları bağlamında genellikle bir rahatsızlık olarak görülen şey, aynı zamanda bir fırsat olarak da anlaşılabilir. Zira Piaget’nin kullandığı anlamda ‚denge bozulması‘, insanların düşünme ve hareket etme biçimlerini yeniden düzenleyebilmelerine olanak tanır.

Sosyolog Friedrich Heckmann asimetrik bir karşılıklılık tanımlar: „Öğrenme süreçleri göçmenleri ve yerlileri içerir. Karşılıklı bir süreç olmasına rağmen, eşit ağırlıkta değildir; göçmenler, yerleşik insanlar olarak toplumun kaynaklarını kontrol eden yerlilerden daha fazla değişir“ (Heckmann 2015, 80).

Literatür

Fröhlich, Werner D. (2010): Wörterbuch Psychologie. 27. Aufl. München: dtv.

Heckmann, Friedrich (2015): Integration von Migranten. Einwanderung und neue Nationenbildung. Wiesbaden: Springer.

Langenfeld, Christine (2001): Integration und kulturelle Identität zugewanderter Minderheiten. Eine Untersuchung am Beispiel des allgemeinbildenden Schulwesens in der Bundesrepublik Deutschland. Tübingen: Mohr Siebeck.

Piaget, Jean (1983): Piaget’s Theory. In: Mussen, Paul H. (Hrsg.): History, theory and methods. Handbook of child psychology, v. 1. 4. Aufl. New York: John Wiley & Sons.

Scholze-Stubenrecht, Werner (Hrsg.) (1997): Duden. Das Fremdwörterbuch. 6. Aufl. Mannheim u. a.: Dudenverlag.