Kimlik, cinsel

Cinsel kimlik lezbiyen, gey, biseksüel, panseksüel, demiseksüel, aseksüel ve panseksüel kişileri ifade eder.

Cinsel yönelim, „bir kişinin cinsel ve duygusal ihtiyaçlarının aynı veya karşı cinsten veya her iki cinsten diğer insanlara yönelimi „ni tanımlarken (1; cf. Sexual Orientation-in Psychotherapy and Counselling s.6), cinsel kimlik terime, yalnızca diğer kişilerle veya diğer kişilerle olan cinsel ilişkiler veya eylemlerle belirlenemeyen kendini anlama değerini ekler.

Magret Göth ve Ralph Kohn’a göre cinsel kimlik, bir kişinin cinsel yönelimine bağlı olarak geliştirdiği kimliktir. Kimliğin gelişimi bireysel, sosyal ve kültürel durumdan ve diğer unsurlardan etkilenecektir. (2; bkz. Psikoterapi ve Danışmanlıkta Cinsel Yönelim, s.6).

Burada da cinsel kimliğin cinsel yönelimden gelişebileceği, ancak bu iki terimin eşanlamlı olarak kullanılmaması gerektiği görülebilir. Ayrıca, cinsel ilişkiye girmemekle de ifade edilebilen cinsel çekim hissetmemenin de bir cinsel kimlik, yani aseksüellik olabileceği vurgulanmalıdır. Bu nedenle cinsel kimliği yalnızca cinsel ilişkilere/eylemlere bağlamak yanlış sonuçlara yol açabilir. Ayrıca, cinsel kimlik diğer şeylerin yanı sıra kültürel izlerden de etkilenebilir, ancak bireysel gelişmeler de ortaya çıkabilir, bu nedenle cinsel kimlik cinsel yönelimden daha kapsamlıdır.

Stefan Timmermann ise cinsel kimliği şu şekilde tanımlamaktadır: „Cinsel kimlik, insanların cinsel varlıklar olarak kim olduklarına dair temel öz anlayışlarıdır – kendilerini nasıl algıladıkları ve başkaları tarafından nasıl algılanmak (istedikleri). Cinsel yönelimin yanı sıra biyolojik, sosyal ve aynı zamanda psikolojik cinsiyeti de içerir.“ (3; bkz. Handbuch Sexualpädagogik und sexuelle Bildung, s. 261). Dahası, cinsel kimlik yaşam boyunca durağan değil, aksine değişkendir (4; bkz. Handbuch Sexualpädagogik und sexuelle Bildung, s. 261).

Bu durum, cinsel yönelimden kaynaklanabilecek cinsel ilişkilerin otomatik olarak kimlik oluşturucu olması gerekmediğini, bunun daha ziyade değişebilen bir öz anlayış meselesi olduğunu açıkça göstermektedir.

Cinsel kimlik tanımları ve örnekler

Aseksüel: Aseksüel kişiler diğer insanlara karşı cinsel çekim hissetmezler. Biseksüel Biseksüel kişiler romantik, erotik ve/veya cinsel olarak kendi cinsiyetlerinden veya „karşı“ cinsiyetten kişilere ilgi duyarlar. Bu cinsel kimlik tanımı, ikili cinsiyet düzeninde kendini konumlandırmayı varsayar (bkz. „panseksüel“). (…)

Demiseksüel: Demiseksüel kişiler yalnızca daha önceden yakın ilişki kurdukları kişilere cinsel ilgi duyarlar.

Heteroseksüel: Heteroseksüel kişiler romantik, erotik ve/veya cinsel olarak „karşı“ cinsten kişilere ilgi duyarlar. Bu cinsel kimlik tanımı, ikili cinsiyet düzeninde kendini konumlandırmayı varsayar. Heteronormativite, cinsellik ve toplumsal cinsiyetin standartlaştırıldığı sosyal düzen ilkesi olarak kabul edilir.

Homoseksüel: Homoseksüel kişiler romantik, erotik ve/veya cinsel arzularında aynı cinsiyetten kişilere ilgi duyarlar. Bu cinsel kimlik tanımı, ikili cinsiyet düzeninde kendini konumlandırmayı varsayar. Bazen patolojik olarak algılanır, bu nedenle „lezbiyen“ ve „gey“ terimleri daha yaygın olarak kullanılır. (…)

Lezbiyen: Bu cinsel kimlik tanımı, ikili cinsiyet düzeninde kendini konumlandırmayı varsayar. Bu, kadınların aynı cinsiyetten cinsel kimliği olarak anlaşılmaktadır. Eskiden aşağılayıcı bir ifade olarak kullanılırken, lezbiyen-gey özgürleşme hareketiyle birlikte olumlu bir öz tanımlama haline gelmiştir. (…)

Panseksüel: Panseksüel kişiler cinsiyetlerinden bağımsız olarak diğer insanlara ilgi duyarlar. Bu sadece kadın ve erkekleri değil, transseksüel ve interseks bireyleri de kapsar. Böylelikle ikili cinsiyet düzeni sorgulanır. (…)

Gey: Bu cinsel kimlik tanımı, ikili cinsiyet düzeninde kendini konumlandırmayı varsayar. Bu, erkeklerin aynı cinsiyetten cinsel kimliği olarak anlaşılmaktadır. Eskiden aşağılayıcı bir ifade olarak kullanılırken, lezbiyen-gey özgürleşme hareketiyle birlikte olumlu bir öz tanımlama haline gelmiştir.

Cinsel kimlik: Cinsel yönelim olarak da adlandırılır. Kimlik, bunun yalnızca olası partnerlerle ilgili bir yönelim meselesi olmadığını, kimliğin bir bileşeni olduğunu vurgular. Bununla birlikte, bir ömür boyu değişebilir. Cinsel kimliğin tanımlanması toplumsal cinsiyet kategorilerine bağlı olduğu için bazen cinsiyet veya toplumsal cinsiyet kimliği de dahil edilmektedir. Bu raporda toplumsal cinsiyet, cinsel kimlikle etkileşime girebilen ve çok boyutlu veya kesişimsel deneyimlere yol açabilen olası bir çapraz kesişen boyut olarak düşünülmüştür.“ (Dorina Kalkum, Magdalena Otto’nun Almanya’da cinsel kimliğe dayalı ayrımcılık deneyimlerinden alıntı, Ağustos 2017, sayfa 124ff (5).

Cinsiyet kimliği farkı

Cinsel kimlik ve cinsiyet kimliği aynı şeyi tanımlamaz, ancak genellikle birbirleriyle bağlantılıdırlar. Cinsiyet kimliği toplumsal cinsiyeti, yani bir kişinin kendini tanımladığı cinsiyeti tanımlar. Bu biyolojik cinsiyetten farklı olabilir. (6)

Judith Butler, cinsiyet kimliğinin ortaya çıkış nedenini ikili cinsiyet sisteminin yol açtığı sorunlarda görmektedir. Biyolojik olarak, çeşitli morfolojik cinsel özelliklere sahip insanların da olduğu inkar edilemez. Dolayısıyla, bu varsayılan ikiliği cinsiyet kimliğine aktarmak caiz olmayacaktır. İngilizce’de biyolojik cinsiyet toplumsal cinsiyetten (gender) ayırt edilir; bu ayrımı Almanca’da yapmak için Geschlecht (sex) ve Geschlechtsidentität (gender) terimleri kullanılmalıdır. (7; bkz. Das Unbehagen der Geschlechter (Cinsiyet Sorunu), s. 23ff.).

Cinsiyet kimliği kişinin kendisini nasıl okuduğunu ya da nasıl okunmak istediğini tanımlarken, cinsel kimlik kişiler arası cinsel ilişkileri (ya da aseksüellik durumunda cinsel çekimin yokluğunu) da içerir.

Toplumsal cinsiyet hakkında daha ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz: https://www.hyperkulturell.de/glossar/gender/.

Edebiyat

1 Göth, M.; Kohn, R. (2014): Psikoterapi ve danışmanlıkta cinsel yönelim. Springer Verlag: s. 6

2 Göth, M.; Kohn, R. (2014): Psikoterapi ve danışmanlıkta cinsel yönelim. Springer Verlag s. 6

3 Sielert, U. [ed.]; Schmidt, R. (2008): Handbuch Sexualpädagogik und sexuelle Bildung. Juventa Verlag: s. 261

4 Sielert, U. [ed.]; Schmidt, R. (2008) Cf. Handbuch Sexualpädagogik und sexuelle Bildung (2008): S. 261

5https://www.antidiskriminierungsstelle.de/SharedDocs/downloads/DE/publikationen/Expertisen/expertise_diskrimerfahrungen_in_de_anhand_der_sex_identitaet.pdf;jsessionid=E2D04807FA660332333E3B75FB02D856.intranet211?__blob=publicationFile&v=3 p.124 (erişim 20.08.2021)

6https://www.antidiskriminierungsstelle.de/SharedDocs/downloads/DE/publikationen/Expertisen/expertise_diskrimerfahrungen_in_de_anhand_der_sex_identitaet.pdf;jsessionid=E2D04807FA660332333E3B75FB02D856.intranet211?__blob=publicationFile&v=3 (erişim tarihi 20.08.2021)

7 Butler, J.. [Ed.]; baskı suhrkamp 2433 (1991): Das Unbehagen der Geschlechter; orijinal başlık: Gender Trouble; Suhrkamp Verlag: s.23 ff.