Termin integracja (łac. integratio) oznacza „przywrócenie całości“ (Hillmann 2007, 383). W socjologii odnosi się do „behawioralnej i związanej ze świadomością integracji ze strukturami wartości i wzorcami zachowań“ (ibid.). Zazwyczaj grupa społeczna lub jednostki homogenicznego społeczeństwa są zestawiane i porównywane ze sobą, dzięki czemu można dokonać klasyfikacji między zintegrowanymi i niezintegrowanymi (por. Gregori 2015, 25). Jest to bardzo złożony termin, więc nie ma zgody co do tego, co dokładnie należy przez niego rozumieć (por. Grosche 2015).
Różne definicje
Rada Ekspertów (SVR) Niemieckich Fundacji na rzecz Integracji i Migracji podaje następującą definicję:
SVR rozumie integrację jako uczestnictwo wszystkich w centralnych obszarach życia społecznego z możliwie równymi szansami. Obejmują one wychowanie i wczesną edukację w rodzinie, a także w przedszkolnych instytucjach publicznych, edukację szkolną, kształcenie zawodowe i życie, które jest samostanowiące poprzez pracę i jej zarobki i nie zależy od transferów, po udział w życiu politycznym – który zależy od statusu – a także udział w najbardziej zróżnicowanych systemach ochrony i opieki w państwie prawnym i opiekuńczym (Sachverständigenrat deutscher Stiftungen für Integration und Migration 2019). Filsinger potwierdza tę definicję i podsumowuje integrację jako „równy udział (sprawiedliwość dostępu) w ekonomicznych, ekologicznych, społecznych i kulturowych zasobach społeczeństwa“ (por. Hinrichs 2003 cytowany w Filsinger 2008, 8).
Integracja systemowa i integracja społeczna
Z drugiej strony Esser rozróżnia integrację między integracją społeczną a integracją systemu, aby uczynić ten termin bardziej zrozumiałym. Integracja systemowa jest rozumiana jako integracja systemu społecznego jako całości (por. Esser 2004, 53). Z drugiej strony integracja społeczna odnosi się do relacji między jednostkami i ich włączenia do już istniejącego systemu społecznego (por. tamże, 46). Można wyróżnić cztery wymiary:
– Kulturę, która odnosi się do asymilacji „wiedzy, umiejętności i ‚modeli‘ kulturowych, w szczególności obejmujących socjalizację językową“ (tamże),
– umiejscowienie, które odnosi się do „przyjmowania praw i zajmowania pozycji“ (ibid.),
– interakcji, która dotyczy łączenia relacji społecznych i włączania do centralnych sieci (por. tamże), oraz
– identyfikacja, która jest osiągana poprzez pewną lojalność wobec systemu społecznego (por. tamże).
Integracja może przebiegać na różne sposoby, ale oto kilka ogólnych wskazówek:
Poszukaj wsparcia: Ważne jest, aby szukać wsparcia, gdy pojawią się trudności. Mogą to być profesjonalne usługi doradcze, ale także przyjaciele, rodzina lub wspólnoty religijne.
Literatura
Esser, Hartmut (2004): Jaka alternatywa dla „asymilacji“ faktycznie istnieje? W: Bade, Klaus/ Bommes, Michael (red.): Migration-Integration-Bildung. Podstawowe pytania i obszary problemowe. IMIS-Beiträge Heft 23. Osnabrück, 41-59.
Filsinger, Dieter (2008): Warunki udanej integracji – Monitorowanie i ewaluacja integracji. Ekspertyza zlecona przez Fundację Friedricha Eberta. Bonn.
Georgi, Viola B. (2015): Integracja, Różnorodność, Włączenie. W: Magazin II, 25-27. https://www.die-bonn.de/zeitschrift/22015/einwanderung-01.pdf [19.08.19].
Grosche, M. (2015). Czym jest inkluzja? W: Kuhl, P./ Stanat, P./ Lütje-Klose, B./ Gresch, C./ Pant, H. A./ Prenzel, M. (red.): Inklusion von Schülern und Schülern mit sonderpädagogischem Förderbedarf in Schulleistungserhebungen. Foundations and findings. Wiesbaden: Springer, 17-39.
Hillmann, Karl-Heinz (2007): Wörterbuch der Soziologie. 5th ed. Stuttgart: Kröner.
Rada Ekspertów Niemieckich Fundacji ds. Integracji i Migracji (2019): Immigration Society. https://www.svr-migration.de/glossar/ [19.08.19].