Indywidualizm zasadniczo koncentruje się na interesach, prawach i potrzebach jednostki w stosunku do środowiska społecznego, tak aby wolność jednostki była najwyższym założeniem. Indywidualizm ma na celu ułatwienie nowej, bardziej inkluzywnej i pełniejszej idei ludzkiej wolności. Wpływa na wszystkie społecznie istotne obszary, takie jak etyka, normy, polityka i ekonomia.
Człowiek dąży do realizacji własnych interesów
Indywidualizm wyłonił się z filozofii oświecenia. Racjonalny indywidualizm utrzymuje pogląd, że istoty ludzkie z natury nie są przystosowane do skupiania się na społeczeństwie, ale dążą wyłącznie do własnych celów i interesów z rozsądku. Zgodnie z tym poglądem zachowania społeczne ludzi można przypisać wyłącznie interesom własnym (por. Wass 2016).
Początki indywidualizmu
Pierwsze filozofie indywidualistyczne miały swoje początki wśród greckich uczonych już w V wieku p.n.e.. W historii Europy indywidualizm rozpoczął się przede wszystkim wraz z pojawieniem się europejskiej burżuazji, ale mówi się, że w szczególności społeczeństwo amerykańskie jest najbliższe indywidualizmowi (por. Taylor 1996). Dowodem na to jest powstanie amerykańskiej konstytucji, w której indywidualizm jest zasadą przewodnią (por. Mewes 2004).
Aspekty i wartości indywidualizmu i kolektywizmu
Państwa uprzemysłowione są często klasyfikowane po stronie indywidualizmu. Wyjątkiem są państwa wschodnioazjatyckie, takie jak Japonia czy Korea Południowa, które pomimo uprzemysłowienia nadal są wyraźnie uważane za kolektywistyczne (por. Hofstede / Hofstede / Minkov 2010). Zasadniczo w przeciwnym kolektywizmie potrzeby osobiste są stawiane poniżej potrzeb grupy społecznej. Inne aspekty, takie jak szacunek dla rodziców, harmonia między sobą i towarzyskość to wartości, które są wysoko cenione w kolektywizmie. Z kolei aspekty, które stawiają jednostkę ponad społeczeństwem, są kluczowe w indywidualizmie. Obejmują one takie wartości jak autonomia, samodzielność, konkurencja i własne cele jednostki (por. Cho et al. 2010).
Literatura
Cho, H.-j. (2015): The Spec Generation Who Can’t Say „No“: Overeducated and Underemployed Youth in Contemporary South Korea. East asia cultures critique, tom 23, numer 3, 437-462.
Hofstede, G./ Hofstede, G./ Minkov, M. (2010): Cultures and Organizations: Software of the Mind, New York: McGraw Hill Professional.
Mewes, H. (2004): Indywidualizm i amerykańska teoria demokracji: źródła i pierwotne znaczenia. W: A. K. al. (red.): Democratic Theory and the Development of Democracy. Wiesbaden: VS, 75-100.
Taylor, C. (1996): Quellen des Selbst, die Entstehung der neuzeitlichen Identität. Frankfurt nad Menem: Suhrkamp.
Wass, B. (2016): Indywidualizm kontra kolektywizm – pytanie o naturę wspólnoty. W: Dippelreiter, M./ Prosl, C. (red.): Individuum und Gesellschaft im Spannungsfeld zwischen Bindung und Freiheit. Klagenfurt: Wieser, 1-10.