Hiperkulturowość, hiperkulturowość

Wielokulturowa, wielokulturowa, międzykulturowa, transkulturowa, w języku angielskim również często międzykulturowa – i: hiperkulturowa. Co oznacza to wciąż dość młode słowo? Kultura, kulturowy: słowo to pojawia się we wszystkich wymienionych przed chwilą terminach. Co właściwie oznacza kultura? Kultura pochodzi od indogermańskiego słowa kuel „obracać“ i od łacińskiego słowa colere, cultura „uprawiać“. Jest to zatem termin, który pierwotnie miał coś wspólnego z rolnictwem.

Co dziś oznacza kultura?

Według holenderskiego kulturoznawcy Geerta Hofstede, kultura oznacza: „Kultura to zbiorowe programowanie umysłu, które odróżnia jedną grupę ludzi od drugiej“.

Według amerykańskiego etnologa Clifforda Geertza, „kultura to sposób, w jaki ludzie komunikują się, przekazują i rozwijają swoje podejście do życia. Kultura jest wzorem tworzenia znaczeń, w ramach którego ludzie (…) kierują swoimi działaniami“.

Z kolei Alexander Thomas, profesor psychologii międzykulturowej, stwierdza: „Kultura wpływa na postrzeganie, myślenie, wartości i działania wszystkich członków danego społeczeństwa. Z jednej strony stwarza możliwości i zachęty do działania, ale z drugiej strony stwarza również warunki do działania i wyznacza granice działania“.

Podsumowując, mówimy o umyśle, podejściu do życia, tworzeniu sensu, percepcji, myśleniu, wartościach i działaniu. Wszystko to definiuje się jako kulturę.

Kilka przykładów

– W co wierzą ludzie i jak ważne są dla nich ich przekonania?

– Jak ludzie się zachowują? Jakich norm przestrzegają? Np. w radzeniu sobie z emocjami, w kwestiach miłości lub w konfliktach.

– Jakie są wzory do naśladowania dla dzieci, kobiet i mężczyzn? Do kiedy dziecko może być jeszcze dzieckiem? Co z kobietami, które kochają kobiety i co z mężczyzną, który nie czuje się mężczyzną?

Wszystko to są przykłady tego, co jest rozumiane przez kulturę. Można stwierdzić, że istnieje zarówno duża różnorodność, jak i wysoki potencjał konfliktu.

Co oznacza termin hiper?

Hiper pochodzi z greki i oznacza „ponad, ponad, więcej niż lub super“. Hiperkulturę można zatem opisać jako ponadkulturową, ponadkulturową lub superkulturową. Słynny okrzyk Rousseau brzmi: „Natura, natura!“. W sensie hiperkulturowym można to przekształcić w kulturę, kulturę!

Termin hiperkultura został ukuty przez południowokoreańskiego filozofa Byung-Chul Hana, który mieszka w Niemczech od 30 lat i wykłada filozofię w Berlinie.

Hiperkultura wyraża pełną szacunku, ciekawską, kosmopolityczną postawę, perspektywę pokoju i bogactwa kulturowego oraz cel wspólnej przyszłości. Termin ten oznacza, że z różnych kultur wyłania się coś nowego – nowa kultura. Chodzi o zniesienie granic, zbliżenie i tworzenie sieci, czyli formę naturalnej heterogeniczności bez granic kulturowych. Mówiąc wprost, można powiedzieć, że jest to ludzka superkultura wspólna dla wszystkich. Ale na jakich wartościach może opierać się ta kultura?

Literatura

Han, Byung-Chul (2005): Hiperkulturowość: kultura i globalizacja. Lipsk, Berlin: Merve.