Derde cultuur

De term derde cultuur beschrijft de gemeenschappelijke levensstijl van multicultureel ervaren mensen als een cultuur in bredere zin. Individuen die worden gekenmerkt door frequente veranderingen van plaats en cultuur ontwikkelen een derde cultuur die noch de thuiscultuur noch de cultuur van het gastland weerspiegelt, en het is ook niet louter een optelsom van de twee (vgl. Richter 2011, 21). De derde cultuur is eerder de totaliteit van alle bekende culturele markers en praktijken die de persoon aan zijn culturele reservoir heeft toegevoegd.

Er kan ook worden aangenomen dat met een toenemende mate van globalisering, de derde cultuur als de cultuur van de permanent mobiele persoon gestaag zal groeien en zich zal manifesteren in haar actoren (vgl. Pollock/Van Reken 2003, 19).

De term werd door de sociologen John Useem en Ruth Hill Useem in de jaren 1950 en 1960 in de VS in het leven geroepen. David C. Pollock en Ruth van Reken verdiepten zich in de studie van zogenaamde Third Culture Kids (TCK) en gaven het onderzoeksveld een belangrijke impuls.

Third Culture Kids als transculturele persoonlijkheden

Het concept wordt vooral duidelijk in het voorbeeld van kinderen en jongeren die enculturatieprocessen hebben doorgemaakt als gevolg van de beroepssituatie van hun ouders in verschillende culturele gebieden. Third Culture Kids anticiperen op elementen van alle culturen die ze tegenkomen, maar omarmen er geen enkele volledig, waardoor ze hun eigen cultuur creëren, de derde cultuur.

„Ondanks de enorme diversiteit en individualiteit binnen de Third Culture Kids gemeenschap, is TCK een fenomeen met essentiële en representatieve overeenkomsten“ (Richter 2011, 23). De levensloop van Third Culture Kids, gekenmerkt door veelvuldige verhuizingen en expatriëringen, maakt hen niet alleen aanpasbaar en tolerant, maar leidt hen ook op tot experts in transculturele ervaringen om intercultureel zeer competent te worden (vgl. Richter 2011, 26).

Literatuur

Richter, Nina (2011): Het fenomeen Third Culture Kids. In: Derde Cultuur Kinderen. Transculturele kinder- en jeugdervaringen. Marburg: Tetum, 19-31.

Pollock, David C./ Rethen, Ruth van (2003): Third Culture Kids: opgroeien in meerdere culturen. Marburg: Francke.