Catcalling

Catcalling is een Engelse term die in de Duitstalige wereld staat voor „verbale seksuele intimidatie“ in openbare ruimtes (Ismail 2020). In het Engels wordt de term street harassment ook vaak gebruikt voor het fenomeen catcalling, hoewel het ook fysieke aanvallen in het openbaar omvat (cf. DelGreco/Ebesu Hubbard/Denes 2021, 1403).

Catcalling beschrijft verbale en paraverbal uitspraken die de persoon in kwestie seksualiseren en/of verwijzen naar fysieke kenmerken. Voorbeelden hiervan zijn uitspraken als: „Lachen, jonge vrouw!“, „Doe niet zo, je smeekt erom in die jurk“, „Geile kont, stelletje kutwijven!“ of „Je bent net zo mooi als mijn auto!“. (cf. CatcallsOfHildesheim 2020)

Seksuele intimidatie, straatintimidatie, Catcalling

Seksuele intimidatie, straatintimidatie, intimidatie door vreemden en kattebelleren kunnen niet duidelijk van elkaar worden onderscheiden. Terwijl seksuele intimidatie ook fysieke aanvallen omvat, verwijst straatintimidatie meer naar de plaats van de intimidatie, namelijk de openbare ruimte. Intimidatie door vreemden bepaalt daarentegen dat er geen relatie bestaat tussen de dader en het slachtoffer. Seksuele intimidatie fungeert als een overkoepelende term waaronder intimidatie op straat, catcalling en vreemdgaan kunnen worden geschaard.

Hierbij moet worden opgemerkt dat het in dergelijke contexten beter is om te spreken van geseksualiseerde intimidatie dan van seksuele intimidatie. De achtergrond hiervan is dat het niet in de eerste plaats om seksualiteit gaat, maar om intimidatie; de term „seksuele intimidatie“ is echter gebruikelijker in het algemene spraakgebruik.

De motivatie en perceptie van de daders

Daders van catcalling hebben verschillende motieven.

Zowel zogenaamde persoonsfactoren als situationele factoren spelen een belangrijke rol (cf. Wesselmann/Kelly 2010, 452). Tot de situationele factoren rekenen Wesselmann/Kelly groepsspecifieke normconventies en het gevoel van de daders dat ze anoniem en deindividueel kunnen handelen in een groep (ibid., 453). Daarnaast verlaagt een sterk groepsgevoel de remmingsdrempel om medemensen lastig te vallen (ibid., 457). De persoonlijke factoren zijn complexer te definiëren en hun gewicht is nog niet onomstotelijk vastgesteld. DelGreco/Ebesu Hubbard/ Denes noemen machtsverlies als intrinsieke motivatie voor pesterijen bij de overwegend mannelijke daders; d.w.z. dat daders vaak proberen een machtstekort dat ze waarnemen te compenseren door te pesten om zich tegelijkertijd superieur te voelen over de getroffenen (DelGreco/Ebesu Hubbard/ Denes 2021, 1419).

In een zelfevaluatie van mannelijke daders wordt de intimidatie vaak niet als zodanig beoordeeld: catcalling wordt door deze mannen eerder opgevat als een positief compliment dat waardering en genegenheid moet uitdrukken.

Gevolgen voor daders – Gevolgen voor slachtoffers

Straatintimidatie heeft kenmerken die overlappen met seksuele intimidatie, zoals genderspecificiteit (cf. DelGreco/Ebesu Hubbard/Denes 2021, 1420). Toch wordt geseksualiseerde intimidatie vanuit juridisch oogpunt vaak anders behandeld dan vanuit maatschappelijk oogpunt (cf. Fileborn., 224). Er zijn wetten en wetsontwerpen in sommige landen die werknemers en studenten beschermen in het geval van seksueel geweld, maar er is minder wettelijke basis in het geval van straatintimidatie (vgl. Sonntag 2020).

Voor de misdrijven van straatintimidatie en in het bijzonder catcalling zijn er daarom beperkte wettelijke mogelijkheden om actie te ondernemen volgens de huidige wettelijke basis.

Aan de andere kant lijden de getroffenen enorm onder de ongevraagde aandacht die ze krijgen. In een poging hiermee om te gaan, gaan sommige slachtoffers over tot zelfobjectiverend gedrag en/of ontwikkelen ze eetstoornissen, omdat de ongewenste opmerkingen vaak verwijzen naar het lichaam van het slachtoffer en dit seksualiseren, zodat dit perspectief op het eigen lichaam ook door de slachtoffers wordt overgenomen (Fairchild 2008, 355).

In sommige onderzoeksgebieden wordt nu aangenomen dat de negatieve gevolgen die hieruit voortvloeien, zoals depressie of eetstoornissen, zelfs de erkenning van straatintimidatie en vooral vreemdelingenintimidatie rechtvaardigen als een aparte vorm van discriminatie tegen vrouwen en degenen die als vrouwelijk worden gezien (ibid.).

Pesten met krijt: Terugkrabbelen

Catcalling en straatintimidatie is een probleem met een internationale reikwijdte en studies tonen aan dat wereldwijd minstens 65% van de vrouwen (soms tot 90%) al te maken heeft gehad en/of heeft met straatintimidatie (cf. DelGreco/Ebesu Hubbard/Denes 2021, 1403).

Hoewel deze daden dagelijks plaatsvinden in de openbare ruimte, duren ze vaak maar een paar seconden en zijn ze daarom niet altijd gemakkelijk te bevatten. Dit is waar de activisten van het collectief Chalk Back om de hoek komen kijken. Chalk Back is een internationale beweging geleid door jongeren. De activisten gebruiken krijtkunst in de openbare ruimte om kattengevechten en straatintimidatie te bestrijden door dergelijke ervaringen ter plekke te documenteren met commercieel straatkrijt – daar waar het gebeurde (ibid.). Op deze manier vorderen ze de ruimte terug voor de getroffenen, die de plekken beginnen te mijden vanwege de ervaringen, en maken ze de pesterijen zichtbaar voor iedereen – terwijl ze anders meteen vervagen en onzichtbaar worden voor het grote publiek op het moment dat ze uitgesproken worden.

Om de actie met afwasbaar krijt een permanent karakter te geven, delen ze foto’s van hun krijtkunst op sociale media, vooral op Instagram.

Op die manier brengen ze discussies op gang over catcalling en intimidatie in openbare ruimtes en op sociale netwerken en vragen ze aandacht voor de kwestie, onder andere in workshops. Gebaseerd op het Instagram account @catcallsofnyc, heet elk Chalk Back account @catcallsof*locatie*. Chalk Back activiteiten kunnen nu gevolgd worden op 6 continenten, in 49 landen en meer dan 150 steden.