Buen Vivir

Buen Vivir – het Goede Leven, Sumak Kawsay (Kichwa) of Suma Qamaña (Aymara), zoals het in verschillende talen wordt genoemd, is een alternatief ontwikkelingsmodel uit Latijns-Amerika. Het is ontstaan in het kielzog van de post-groeidiscussie en put uit de praktijken en kennis van de inheemse bevolking (cf. Acosta 2015, 14).

Heroverweging van

Buen Vivir roept op tot een heroverweging van het huidige ontwikkelingsparadigma wat betreft het begrip en de betekenis van ontwikkeling. In dit concept wordt ontwikkeling niet begrepen als economische groei, zoals in het kapitalistische economische model, maar als een weg naar collectieve tevredenheid binnen de samenleving (vgl. Acosta/ Abarca 2018, 132). Buen Vivir wordt dus niet afgemeten aan het goede leven van een individu. Het is eerder „het goede samenleven van mensen in een gemeenschap, van verschillende gemeenschappen …“ (Acosta 2016, 1) centraal staat. Bovendien toont het verschillende mogelijkheden van een duurzame manier van leven.

Harmonie

Het beoogt een harmonieuze relatie tussen zowel de samenleving als de natuur en bekritiseert de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen. Pachamama – Moeder Aarde – die de oorsprong van het leven betekent, neemt in dit concept een bijzondere plaats in. Dit concept zorgt voor een nieuw begrip van het belang van de natuur in de politiek en is dus ook van groot belang in het klimaatdebat. Bovendien streeft Buen Vivir naar een nieuwe hegemonie op basis van verschillende culturen. De erkenning van de pluraliteit van inheemse groepen is een fundamenteel onderdeel van het concept (zie Fatheuer 2011, 21).

Grondwet

Het concept van het Goede Leven werd opgenomen in de grondwet van zowel Ecuador (2008) als Bolivia (2009) (vgl. Acosta/ Abarca 2018, 132). Beide staten zijn gevormd door hun koloniale verleden, wat tot uiting komt in zowel sociale als economische structuren (vgl. Fatheuer 2011, 14). Met het staatsdoel Sumak Kawsay – het Goede Leven – te bereiken, hebben ze merkbaar afstand genomen van het kapitalistische economische model en in plaats daarvan een beroep gedaan op een sociale economie met waarden als eerlijkheid, gelijkheid en duurzaamheid (vgl. Friant/ Langemore 2015, 65).

Literatuur

Acosta, Alberto (2015): Buen Vivir. Vom Recht auf ein gutes Leben. München: oekom.

Acosta, Alberto (2016). Buen Vivir. Rethinking the World from a Buen Vivir Perspective. https://rosalux.org.br/de/die-welt-aus-der-perspektive-des-buen-vivir-uberdenken/ [01.04.2020].

Acosta, Alberto/ Abarca, Mateo Martínez (2018): Buen Vivir: Een alternatief perspectief van de volkeren van het mondiale zuiden op de crisis van de kapitalistische moderniteit. In: Vishwas, S. (red.): De klimaatcrisis. South African and Global Democratic Eco-Socialist Alternatives: Johannesburg: Wits University Press, 131-146.

Fatheuer, Thomas (2011): Buen Vivir. Een korte inleiding tot de nieuwe Latijns-Amerikaanse concepten van het goede leven en de rechten van de natuur. In: Heinrich Böll-Stiftung (ed.): Schriften zur Ökologie (Vol. 17): Berlijn: Heinrich Böll Stichting, 7-30.

Friant, M. Martin Calisto/ Langmore, John (2015): De Buen Vivir: Een beleid om het Antropoceen te overleven? In: Global Policy 6(1), 64-71.