Artefakt

Termin artefakt pochodzi z języka łacińskiego i wywodzi się od ars/ arte „sztuka, rzemiosło/zręczność“ oraz factum „to, co wykonane“. Odnosi się do wytworzonych przez człowieka przedmiotów i form ekspresji. Wyrażenia mogą być reprezentowane jako symbole i działania symboliczne (por. Harris 1989).

Prehistoria

W kontekście prehistorycznym artefakt to „kamień, który w wyniku obróbki nabrał charakteru narzędzia; sztucznie wytworzony przedmiot użytkowy; także wiór w obróbce kamienia“ (Brockhaus).

Artefakty w kontekście kulturowym

„Kultura układa się jak cebula w różne warstwy. Przy czym każda warstwa warunkuje – a więc wpływa – na pozostałe“ (Dahl 2000). W modelu cebuli kulturowej Spencera-Oateya artefakty znajdują się w warstwie zewnętrznej i reprezentują „oczywiste znaki kultury“ (Dahl 2000), „które są zewnętrznie widoczne i symbolizują wartości i normy społeczeństwa“ (M. A. R. E. 2005).

Pomimo tych oczywistych znaków, znaczenia zależne od kultury wymagają dużej uwagi. Ponadto należy mieć świadomość środowiska językowego, religijnego i kulturowego, w którym aktualnie się znajdujemy, gdyż symbole i działania symboliczne mogą mieć inne znaczenie w innych kręgach kulturowych niż dla nas.

Różne znaczenia

Przykładem różnych znaczeń symboli jest znak, który wykonujemy kciukiem i palcem wskazującym, aby uformować O jak Okay. Znak ten ma trzy inne znaczenia w kontekście międzykulturowym. Na przykład we Francji używa się go do wyrażenia, że coś jest bezwartościowe (por. Ani 2017). Z kolei w Ameryce Łacińskiej, Rosji i Europie Wschodniej gest ten stanowi „obelgę, która w dyskryminujący sposób wyśmiewa homoseksualistów“ (Dorscheid). W niektórych częściach Europy znak ten używany jest również do obrażania swojego odpowiednika. Na przykład w krajach Europy Zachodniej kolor biały powszechnie kojarzy się z niewinnością i czystością, natomiast w krajach Azji Wschodniej kolor ten oznacza żałobę (por. Colours and Life).

Literatura:

Brockhaus Nachschlagewerk (2019): https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/ artefakt-vorgeschichte [26.02.2019].

Dudenverlag: https://www.duden.de/rechtschreibung/Artefakt [09.03.2019].

Kolory i życie – online (o. J.): Chińskie rozumienie koloru. http:// www.farbenundleben.de/kultur/farbverstaendnis.html [06.03.2019].

M. A. R. E. (2005): Wytyczne do wdrażania kompetencji międzykulturowej w codziennej pracy

administracji i organizacji. https://www.frankfurt.de/sixcms/ media.php/738/leitfaden-interkulturelle-kompetenz.pdf [06.03.2019].

Dorscheid, Kathrin (b.d.): Kultur mal anders: Gesten aus aller Welt. https:// www.geo.de/geolino/mensch/6703-rtkl-gestik-kultur-mal-anders-gesten-aus- aller-welt [26.02.2019].

Harris, M. (1989): Antropologia kulturowa. Podręcznik. Frankfurt/ Main: Camp Dahl, Stephan (2000): Intercultural Skills for Business, ECE, London. http:// www.intercultural-network.de/einfuehrung/thema_kultur.shtml [26.02.2019].

Ani (2017): Komunikacja międzykulturowa: prawidłowa interpretacja mimiki, gestów i języka ciała, https://www.stepin.de/weltneugier/die-kulturen-dieser-erde- facial-gestures-and-body-language/ [09.03.2019].