Affirmative Action – Positieve actie

De term positieve actie wordt gebruikt voor verschillende maatregelen om discriminatie in „het beroeps- en openbare leven“ tegen te gaan (Peters/Birkhäuser 2005, 1).

Oorsprong van positieve actie

De oorsprong van positieve-actieprogramma’s ligt in de Civil Rights Act van 1964. Positieve actie vindt zijn oorsprong in Titel VI, waarin staat dat „niemand in de Verenigde Staten op grond van ras, huidskleur of nationale afkomst de voordelen van een programma of activiteit waarvoor federale financiële steun wordt verleend, zal worden onthouden of aan discriminatie zal worden onderworpen“ (42 U.S.C. 2000 d). Op die manier kan de federale regering bedrijven, academische instellingen (zie hierboven) bedreigen met het onthouden van financiële steun en het beëindigen van contracten (zie Hildebrandt 2005, 475).

Maatregelen voor positieve discriminatie

Maatregelen voor positieve actie kunnen in drie soorten worden onderverdeeld:

1. Opleidingsprogramma’s om de professionele en academische kwalificaties van minderheden te verbeteren (vgl. ibid.).
2. Doelen en tijdschema’s, „die relatief flexibele tijdsrichtlijnen vaststellen voor de aanwerving of toelating van minderheden in een bedrijf, organisatie, instelling“ (ibid.).
3. Vaste quota, die tot doel hebben het aandeel van minderheden in bedrijven, organisaties en instellingen te vergroten en „het rechtvaardigheidsideaal van evenredige vertegenwoordiging“ te verwezenlijken (ibid., 475).

Maatregelen voor positieve actie gelden voor academische instellingen, bedrijven, politieke ambten, lokale, staats- en federale besturen, alsook voor instellingen die financiële steun ontvangen van de federale overheid (ibid.).

Omgekeerde discriminatie als extreme vorm van positieve actie

Een extreme vorm van positieve discriminatie is omgekeerde discriminatie. Als bijvoorbeeld een vrouw en een man met dezelfde kwalificaties naar dezelfde baan solliciteren en de vrouw de voorkeur krijgt vanwege het vrouwenquotum, is de mannelijke sollicitant in het nadeel. In dit geval is het geslacht de doorslaggevende factor bij de toewijzing van banen, zodat er sprake is van omgekeerde discriminatie (Peters/Birkhäuser, 6).

Literatuur

Civil Rights Acts of 1964, Public Law 88–352 (1964), 42 U. S. C. 2000.
Hildebrandt, Mathias (2005): Multikulturalismus und Political Correctness in den USA. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
Peters, Anne/ Birkhäuser, Noah (2005): Affirmative Action à l’Américaine – Vorbild für Europa? In: Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht 65, 1-34.