wielokulturowy

Przymiotnik wielokulturowy pochodzi z łaciny i składa się z przedrostka multi- „wiele“ i rdzenia czasownika cultural.

Termin wielokulturowość należy jednak odróżnić od wielokulturowości. Pierwszy oznacza opis stanu, podczas gdy drugi oznacza ruch polityczny i postawę wobec życia (por. Beyersdörfer 2004, 43).

Wielokulturowość jest terminem opisowym, podczas gdy wielokulturowość ma implikacje normatywne (por. Beyersdörfer 2004, 43). Według Mintzela wielokulturowość odnosi się do faktu społecznego: „Mianowicie, fakt, że kilka kultur współistnieje w społeczeństwie lub zorganizowanym przez państwo społeczeństwie / populacji“. (Mintzel 1997, 58).

Zjawisko wielokulturowości jest tutaj na pierwszym planie: „Czy to w pokoju, czy w konflikcie, czy to w koegzystencji, czy w zintegrowanej wspólnocie. Wielokulturowość oznacza zatem społeczno-kulturową cechę społeczeństwa, jego wielorakie zróżnicowanie kulturowe, niezależnie od tego, na czym ta wielokulturowość może się opierać“. (Mintzel 1997, 58)

Formy cech wielokulturowości

Badania wyróżniają cztery modele społeczeństw wielokulturowych:

Model asymilacyjny to model, „którego celem jest kulturowa adaptacja kultur mniejszości lub imigrantów“ (Lüsebrink 2012, 20). Wariantem tego modelu jest model integracyjny, który również ma na celu adaptację kulturową, ale zakłada dłuższą fazę przejściową i przyznaje kulturom mniejszościowym specjalne prawa w dziedzinie szkolnictwa, polityki lub religii (por. Lüsebrink 2012, 18).

„Model apartheidu, który stał się rzeczywistością, jak w RPA przed 1995 r., w >Trzeciej Rzeszy<, a także w licznych społeczeństwach kolonialnych“, ma na celu „ścisłą separację, izolację i często gettoizację mniejszości kulturowych“ (Lüsebrink 2012, 21). W tych społeczeństwach dominuje hierarchia, w której pochodzenie jest absolutne. Granice porządku są nieprzekraczalne i tylko ranking etniczny determinuje dystrybucję możliwości społecznych (por. Lüsebrink 2012, 18).

Model policentryczny „charakteryzuje się współistnieniem różnych kultur w społeczeństwie, które jest zasadniczo na równych prawach“ (Lüsebrink 2012, 21). Społeczeństwa te nie mają ani centrum kulturowego, ani nadrzędnej większości: „Ten zagregowany stan pojawia się, gdy historyczne ramy europejskiego uniwersalizmu, państwo narodowe jako jednostka myśli i działania, ustępują, a mobilność ponadnarodowa ma miejsce w takim stopniu, że społeczeństwo światowe zmienia się z abstrakcji w rzeczywistość doświadczalną“. (Leggewie 1993, 50)

Literatura

Beyersdörfer, Frank (2004): Multicultural Society. Koncepcje, zjawiska, zasady zachowania. Münster: LIT.

Leggewie, Claus (1993): Multi Kulti. Reguły gry dla wieloetnicznej republiki. Nördlingen: Red Book.

Lüsebrink, Hans Jürgen (2012): Intercultural Communication. Interaction, Foreign Perception, Cultural Transfer. 3rd ed. Stuttgart: J. B. Metzler.

Mintzel, Alf (1997): Multicultural Societies in Europe and North America. Koncepcje, kontrowersje, analizy, ustalenia. Passau: Rothe.