πολυπολιτισμικό

Το επίθετο πολυπολιτισμικό προέρχεται από τα λατινικά και αποτελείται από το πρόθεμα multi- „πολύ“ και το ρήμα cultural.

Ωστόσο, ο όρος πολυπολιτισμικότητα πρέπει να διακρίνεται από την πολυπολιτισμικότητα. Ο πρώτος σημαίνει περιγραφή μιας κατάστασης, ενώ ο δεύτερος δηλώνει ένα πολιτικό κίνημα και μια στάση ζωής (βλ. Beyersdörfer 2004, 43).

Η πολυπολιτισμικότητα είναι ένας περιγραφικός όρος, ενώ η πολυπολιτισμικότητα έχει κανονιστικές προεκτάσεις (πρβλ. Beyersdörfer 2004, 43). Σύμφωνα με τον Mintzel, η πολυπολιτισμικότητα αναφέρεται σε ένα κοινωνικό γεγονός: „Δηλαδή, το γεγονός ότι σε μια κοινωνία ή σε μια κρατικά οργανωμένη κοινωνία/πληθυσμό συνυπάρχουν διάφοροι πολιτισμοί“. (Mintzel 1997, 58).

Το φαινόμενο της πολυπολιτισμικότητας βρίσκεται εδώ σε πρώτο πλάνο: „Είτε ειρηνικά είτε σε σύγκρουση, είτε σε συνύπαρξη είτε σε ολοκληρωμένη συνύπαρξη. Κατά συνέπεια, η πολυπολιτισμικότητα δηλώνει ένα κοινωνικοπολιτισμικό χαρακτηριστικό μιας κοινωνίας, την πολύπλευρη πολιτισμική διαφοροποίησή της, σε όποια κι αν βασίζεται αυτή η πολυπολιτισμικότητα“. (Mintzel 1997, 58)

Μορφές πολυπολιτισμικών χαρακτηριστικών

Η έρευνα διακρίνει τέσσερα μοντέλα πολυπολιτισμικών κοινωνιών:

Το αφομοιωτικό μοντέλο είναι ένα μοντέλο „που στοχεύει στην πολιτισμική προσαρμογή των πολιτισμών των μειονοτήτων ή των μεταναστών“ (Lüsebrink 2012, 20). Μια παραλλαγή αυτού του μοντέλου είναι το ενοποιητικό μοντέλο, το οποίο επίσης στοχεύει στην πολιτισμική προσαρμογή, αλλά προϋποθέτει μια μακρύτερη μεταβατική φάση και παραχωρεί στους μειονοτικούς πολιτισμούς ειδικά δικαιώματα στους τομείς του σχολείου, της πολιτικής ή της θρησκείας (βλ. Lüsebrink 2012, 18).

„Το μοντέλο του απαρτχάιντ, το οποίο έγινε πραγματικότητα, όπως στη Νότια Αφρική πριν από το 1995, στο >Τρίτο Ράιχ< καθώς και σε πολλές αποικιοκρατικές κοινωνίες“, στοχεύει στον „αυστηρό διαχωρισμό, την απομόνωση και συχνά την γκετοποίηση των πολιτισμικών μειονοτήτων“ (Lüsebrink 2012, 21) . Στις κοινωνίες αυτές επικρατεί μια ιεραρχική ιεραρχία στην οποία η καταγωγή καθίσταται απόλυτη. Τα όρια της τάξης είναι αδιαπέραστα και μόνο η εθνοτική κατάταξη καθορίζει την κατανομή των κοινωνικών ευκαιριών (βλ. Lüsebrink 2012, 18).

Το πολυκεντρικό μοντέλο „χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που είναι κατ‘ αρχήν ισότιμη“ (Lüsebrink 2012, 21). Οι κοινωνίες αυτές δεν έχουν ούτε πολιτισμικό κέντρο ούτε υπάρχει μια ανώτερη πλειοψηφία: „Αυτή η αθροιστική κατάσταση εμφανίζεται όταν το ιστορικό πλαίσιο του ευρωπαϊκού οικουμενισμού, το έθνος-κράτος ως μονάδα σκέψης και δράσης, υποχωρεί και η διεθνής κινητικότητα λαμβάνει χώρα σε τέτοιο βαθμό ώστε η παγκόσμια κοινωνία να μετατρέπεται από αφηρημένη σε βιωματική πραγματικότητα“. (Leggewie 1993, 50)

Λογοτεχνία

Beyersdörfer, Frank (2004): Multicultural Society (Πολυπολιτισμική κοινωνία). Έννοιες, φαινόμενα, κανόνες συμπεριφοράς. Münster: LIT.

Leggewie, Claus (1993): Multi Kulti. Κανόνες παιχνιδιού για την πολυεθνική δημοκρατία. Nördlingen: Red Book.

Lüsebrink, Hans Jürgen (2012): Intercultural Communication. Αλληλεπίδραση, ξένη αντίληψη, πολιτισμική μεταφορά. 3η έκδ. Στουτγάρδη: J. B. Metzler.

Mintzel, Alf (1997): Metzzel: Πολυπολιτισμικές κοινωνίες στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Έννοιες, αντιπαραθέσεις, αναλύσεις, συμπεράσματα. Passau: Rothe.