Εθνολογία

Ο όρος εθνολογία αποτελείται από τις δύο ελληνικές λέξεις έθνος „λαός“ και λόγος „πελάτης“, έτσι ώστε ο κλάδος να ονομάζεται εθνολογία μέχρι τον 20ό αιώνα (Fischer 2003, 16).

Η εθνολογία είναι ένας επιστημονικός κλάδος που εστιάζει την έρευνά του στη μεθοδολογική και θεωρητική εξέταση των διαφόρων εθνοτικών ομάδων. Ειδικότερα, αυτή η επιστημονική προσέγγιση των εθνοτήτων προσπαθεί να δημιουργήσει μια σύγκριση, δηλαδή: „με αυτόν τον τρόπο, ο εθνολογικός λόγος έχει αναπτύξει συγκεκριμένους τρόπους καθορισμού ορίων, προσδιορισμού συλλογικών ταυτοτήτων και αδιαμφισβήτητων (πολιτισμικών) υπαγωγών“ (Friese 2007, 190).

Κοινότητες συλλογικής ταυτότητας

Για αυτή την επιστημονικά αποτυπωμένη διαδικασία της γνώσης, η συζήτηση των επιμέρους εθνοτικών ομάδων είναι ουσιαστική, οπότε δεν πρόκειται για την ανάδειξη των ατόμων, αλλά για την αναπαράσταση μιας συλλογικότητας. Με τον όρο συλλογικότητα στο πλαίσιο αυτό εννοείται μια εθνότητα που περιλαμβάνει την ύπαρξη μιας κοινότητας. „Τα μέλη μιας εθνοτικής κοινότητας θεωρούν τους εαυτούς τους ως μια ομοιογενή κοινότητα με συλλογική ταυτότητα“ (Broszinsky-Schwabe 2011, 52) και με αυτή την αυτογνωσία δημιουργούν μια σαφή διαφοροποίηση από άλλες εθνοτικές ομάδες. Οι κοινότητες επικαλούνται την ίδια καταγωγή, μια κοινή ιστορία, συμβατική συγγένεια στον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής και ατομική „εθνοτική αυτογνωσία“ (Broszinsky-Schwabe 2011, 52).

Αυτές οι παράμετροι όχι μόνο επιτρέπουν στο εθνολογικό πεδίο να συμμετάσχει σε μια διαφοροποιημένη συζήτηση, αλλά προσφέρουν επίσης μια σύγκριση „του δικού μας πολιτισμού, ακόμη και και ειδικά όταν ο Άλλος χρησιμεύει για να συγκροτήσει και να κατανοήσει τον δικό μας“ (Friese 2007, 189).

Ένα ευρύ πεδίο έρευνας

Λόγω της ποικιλομορφίας των λαών, το πεδίο αυτό έχει χωριστεί σε διάφορους επιμέρους κλάδους, καθώς δεν είναι δυνατόν οι μελετητές να επικεντρωθούν „σε όλα τα αντικείμενα, τα προβλήματα και τις μεθόδους του θέματος“ (Fischer 2003, 18). Έχουν αναδειχθεί δύο κύριες εστίες: Περιφέρεια και πολιτισμός.

Στην περιφερειακή υπο-πειθαρχία, η εστίαση μπορεί να δοθεί σε ηπείρους, υπο-ηπείρους ή ιστορικά συνδεδεμένες περιοχές, για παράδειγμα. Η πολιτιστική υπο-πειθαρχία ασχολείται με διάφορους τομείς, όπως οι τέχνες, η θρησκεία και η οικονομία. Επιπλέον, ο κλάδος θέτει και άλλα σημεία εστίασης που σχετίζονται με συγκεκριμένα ερευνητικά ερωτήματα και ερευνητικές προσεγγίσεις, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα ευρύ φάσμα πιθανών υποκλάδων, οι οποίες „συνορεύουν ή [επικαλύπτονται] με τομείς άλλων κλάδων“ (Fischer 2003, 18 στ.).

Βιβλιογραφία

Broszinsky-Schwabe, Edith (2011): Intercultural Communication: Intercultural Communication (Διαπολιτισμική επικοινωνία). Παρεξηγήσεις – Κατανόηση. Wiesbaden: Springer.

Fischer, Hans (2003): Ethnology as a Scientific Discipline (Η εθνολογία ως επιστημονικός κλάδος). Στο: Fischer, Hans/ Beer, Bettina (επιμ.): Ethnologie. Εισαγωγή και επισκόπηση. Βερολίνο: Reimer, 13-31.

Friese, Heidrun (2007): Εθνογραφικές, εθνολογικές και πολιτισμικές ανθρωπολογικές προσεγγίσεις. Στο: Straub, Jürgen/ Weidemann, Arne/ Weidenmann, Doris (επιμ.): Handbuch interkulturelle Kommunikation und Kompetenz. Βασικές έννοιες – θεωρίες – πεδία εφαρμογής. Στουτγάρδη: Metzler, 188-200.

Reichmayr, Johannes/ Ottomayer, Klaus (2007): Ethnopsychoanalysis and Depth Hermeneutics. Στο: Straub, Jürgen/ Weidemann, Arne/ Weidenmann, Doris (επιμ.): Handbuch interkulturelle Kommunikation und Kompetenz. Βασικές έννοιες – θεωρίες – πεδία εφαρμογής. Στουτγάρδη: Metzler, 249-260.