Διαπολιτισμική μάθηση

„Ως μορφή κοινωνικής, προσανατολισμένης στη δράση και συναισθηματικής μάθησης, μεταφέρει γνώσεις για τις διαφορετικές μορφές μάθησης. Με τη μορφή πολιτισμικών συγκρίσεων, θα πρέπει να οδηγήσει τόσο σε ακριβέστερη ανάλυση και σχετικοποίηση των δικών μας κανόνων και κοινωνικών συστημάτων όσο και σε μείωση των προκαταλήψεων και των εθνοκεντρικών στάσεων“. (Rinschede 2007)

Το θέμα της πολυπολιτισμικότητας βρίσκεται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο, με αποτέλεσμα να επικρατούν ποικίλες προϋποθέσεις για το φαινόμενο της διαπολιτισμικότητας. Η διαπολιτισμική μάθηση αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη διαπολιτισμικότητα. Με βάση τη διαπολιτισμική προσέγγιση, η έννοια θα πρέπει να επιτρέπει την απόκτηση διαπολιτισμικής ικανότητας.

Επεξηγηματικές προσεγγίσεις

„Η διαπολιτισμική προσέγγιση […] υποθέτει ότι υπάρχουν υποτιθέμενες και πραγματικές πολιτισμικές διαφορές, η συνάντηση των οποίων οδηγεί σε άγνοια, παρεξηγήσεις και προβλήματα ή ακόμη και σε προκαταλήψεις“ (Ouelsati 2013, 25). Η διαπολιτισμική μάθηση νοείται ως μια διαδικασία με σκοπό την αντιμετώπιση αυτών των στερεοτύπων. Ο Weidemann προτείνει δύο θέσεις ως ορισμό της διαπολιτισμικής μάθησης:

1.“Η διαπολιτισμική μάθηση αναφέρεται στην ψυχολογική αλλαγή ως αποτέλεσμα των εμπειριών της πολιτισμικής διαφοράς

2.Η διαπολιτισμική μάθηση αναφέρεται σε ψυχολογικές αλλαγές που σχετίζονται με μια αλλαγμένη αντίληψη και έναν αλλαγμένο τρόπο αντιμετώπισης της πολιτισμικής διαφοράς“ (Weidemann 2007, 495).

Οι δύο ορισμοί αναφέρονται σε διαφορετικά σημεία επαφής με τη διαπολιτισμικότητα. Στον πρώτο ορισμό, η διαδικασία μάθησης πυροδοτείται από μια αλλαγή στη σκέψη λόγω υποκειμενικών σημείων επαφής, ενώ ο δεύτερος ασχολείται με την αλλαγή της αντίληψης και της αντιμετώπισης ανεξάρτητα από τις δικές μας εμπειρίες. Οι εμπειρίες που προάγουν τη διαπολιτισμική ικανότητα περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τις παραμονές στο εξωτερικό.

Η διαδικασία διαμεσολάβησης λαμβάνει χώρα κυρίως σε σχολικά ιδρύματα, όπου η διαδικασία της μάθησης αντιμετωπίζεται περισσότερο. Παρόλα αυτά, η κατάρτιση σε θέματα ικανοτήτων προσφέρεται σήμερα „ιδίως στους τομείς της οικονομίας και της πολιτικής“ (Bolten 2007, 89). Το μαθησιακό περιεχόμενο είναι ευέλικτο και προσαρμόζεται στην ομάδα των εκπαιδευομένων. Στόχος είναι η αναγνώριση ξένων πολιτισμών καθώς και του δικού μας και η παραδοχή της πολιτισμικής πολυμορφίας, καθώς „ο άνθρωπος […] είναι φορέας διαφορετικών πολιτισμών και ταυτοτήτων“ (Hartung/ Nöllenburg/ Deveci 2013, 8). Οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με διαφορετικές αξίες, ιδέες και μορφές αντίληψης, γι‘ αυτό και οι ενέργειες των άλλων ανθρώπων κατηγοριοποιούνται μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ως πολιτισμικά οικείες ή ξένες προς αυτούς (βλ. Ouelsati 2013, 25).

Η συνειδητοποίηση των διαφορών και οι επακόλουθες ενέργειες διαμορφώνουν τη διαπολιτισμική επάρκεια. Η προκύπτουσα διαδικασία διαπολιτισμικής δράσης είναι συνεχής και διαρκώς μεταβαλλόμενη.

Βιβλιογραφία

Bolten, Jürgen (2007): Intercultural Competence. Erfurt: Landeszentrale für politische Bildung Thüringen.

Hartung, Regine/ Nöllenburg, Katty/ Deveci, Özlem (2013): Πρόλογος. Στο: ders. (επιμ.): Διαπολιτισμική μάθηση. Ein Praxisbuch. Schwalbach am Taunus: Debus Pädagogik.

Nothnagel, Steffi (2018): Intercultural Learning. Ανακατασκευή των πολιτισμικών εμπειριών της διαφοράς με βάση αφηγηματικές-βιογραφικές διαχρονικές μελέτες. Στο: Sabisch, K./ Sorensen, E./ Straub, J. (επιμ.): Schriftenreihe Kultur, Gesellschaft, Psyche. Κοινωνικές και πολιτιστικές σπουδές. Τόμος 12. Bochum: Bochumer Universitätsverlag.

Ouelsati, Ramses Michael (2013): Διαπολιτισμική εκπαίδευση στα σχολεία. Στο: Hartung, Regine/ Nölleburg, Katty/ Deveci, Özlem (επιμ.): Διαπολιτισμική μάθηση. Ένα πρακτικό βιβλίο. Schwalbach am Taunus: Debus Pädagogik, 22-35.

Rinschede, Gisbert (2007): Geographiedidaktik. Paderborn: Schöningh.

Schrüfer, Gabriele (2012): Διαπολιτισμική μάθηση. Βήματα στην πορεία προς τη διαπολιτισμική ευαισθησία. Στο: Praxis Geographie 11, 10-11.

Weidemann, Doris (2007): Acculturation and Intercultural Learning. Στο: Straub, Jürgen/ Weidemann, Arne/ Weidemann, Doris (επιμ.): Handbuch Interkulturelle Kommunikation und Kompetenz: Grundbegriffe – Theorien – Anwendungsfelder. Στουτγάρδη/ Βαϊμάρη: Metzler, 488-498.