Mit dem Laden des Videos akzeptieren Sie die Datenschutzerklärung von YouTube.
Mehr erfahren
Der Begriff Othering kann vom englischen Wort other „andersartig“ abgeleitet werden und erhält durch die Endung -ing seinen aktiv handelnden
Charakter. Ins Deutsche könnte er mit „Jemanden anders(artig) machen“ übersetzt werden. Auch wird in der Literatur von „Veranderung“ beziehungsweise „Fremd-Machung“ gesprochen.
Das ‚Eigene‘ und das ‚Fremde‘
Der Ausdruck beschreibt einen konstruierten Prozess, der Menschen als ‚Andere‘ bestimmt, die es von einem eigenen ‚Wir‘ zu unterscheiden und abzugrenzen gilt. Während das eigene soziale Image verstärkt positiv hervorgehoben wird, wird gleichzeitig jemand als ‚fremd‘ oder ‚andersartig‘ klassifiziert. Eine dichotome Differenzierung und sogar Distanzierung zu anderen Menschen findet statt, um die eigene ‚Normalität‘ zu bestätigen. Über die externe Zuschreibung von Minderwertigkeit wird die eigens in Anspruch genommene Überlegenheit gestärkt. Diese häufig auch biologistische Argumentation bezieht sich jedoch nicht nur auf die soziale Stellung von Menschen in der Gesellschaft. Auch Klassenzugehörigkeit, Glaubensvorstellungen, Ethnizität, Sexualität, Geschlecht und Nationalität sind mögliche Kategorien.
Macht definiert Zugehörigkeit
So beschreibt Riegel das binäre Verhältnis als ein hegemoniales: „Unter ‚Konstruktionen von Anderen‘ werden, mit Bezug auf postkoloniale Theorien und die Cultural Studies, soziale Prozesse, Repräsentationen, Diskurse und Praxen verstanden, durch die vor der Folie einer selbstverständlichen, wirkungsmächtigen Normalität sozial bedeutsame Differenzen und Grenzziehungen hergestellt und Menschen zu Anderen, Nicht-Zugehörigen gemacht werden. Sie werden dabei einer hegemonialen Differenzordnung unterworfen und bekommen eine inferiore Position zugewiesen“ (Riegel 2016, 8).
Philosophische Wurzeln
Bereits Hegel beschäftigte sich in seiner Phänomenologie des Geistes (1807) mit der Frage, wie die Wahrnehmung des Selbst mit der Konstruktion und Abgrenzung zum Anderen zusammenhängt. Auch Beauvoir beeinflusste mit ihrem Konzept der Alterität vor allem gesellschaftliche Geschlechterdiskurse. Den Begriff Othering prägte später die Literaturwissenschaftlerin Gayatri Chakravorty Spivak.
Teste Dein Wissen zu Othering – hier geht’s zum Lückentext.
Literatur
Mecheril, Paul (2009): „Diversity“. Differenzordnungen und Modi ihrer Verknüpfung. https://heimatkunde.boell.de/2008/07/01/diversity-differenzordnungen-und-modi-ihrer-verknuepfung [23.04.2018].
Riegel, Christine (2016): Bildung, Intersektionalität, Othering. Pädagogisches Handeln in widersprüchlichen Verhältnissen. Bielefeld: Transcript.
Spivak, Gayatri Chakravorty (1985): The Rani of Simur. An Essay in Reading the Archives. In: Barker, Francis et al. (Hrsg.): Europe and its Others. Colchester: University of Essex, 128–151.
Weiterführendes Lernmaterial: Interkulturell kompetent kommunizieren und handeln
Dansk
Udtrykket „othering“ kan afledes af det engelske ord „other“, som betyder „anderledes“.
karakter. På tysk kunne det oversættes med „Jemanden anders(artig) machen“. I litteraturen omtales det også som „at ændre“ eller „at gøre nogen anderledes“.
Det „egne“ og det „fremmede
Udtrykket beskriver en konstrueret proces, der definerer mennesker som „andre“, der skal adskilles og adskilles fra deres eget „os“. Mens ens eget sociale image fremhæves på en positiv måde, klassificeres nogen samtidig som „fremmed“ eller „anderledes“. Der sker en dikotomisk differentiering og endda en distancering fra andre mennesker for at bekræfte ens egen ’normalitet‘. Den eksterne tilskrivning af underlegenhed styrker ens egen påståede overlegenhed. Denne ofte biologistiske argumentation henviser imidlertid ikke kun til menneskers sociale position i samfundet. Klasse, tro, etnicitet, seksualitet, køn og nationalitet er også mulige kategorier.
Magt definerer tilhørsforhold
Riegel beskriver det binære forhold som et hegemonisk forhold: „Med henvisning til postkoloniale teorier og kulturstudier forstås ‚konstruktioner af andre‘ som sociale processer, repræsentationer, diskurser og praksisser, hvorigennem socialt betydningsfulde forskelle og afgrænsninger produceres på baggrund af en selvindlysende, effektiv normalitet, og hvor mennesker gøres til andre, ikke-medlemmer. De underkastes dermed en hegemonisk forskelsorden og tildeles en underordnet position“ (Riegel 2016, 8).
Filosofiske rødder
Allerede i sin Fænomenologi om ånden (1807) beskæftigede Hegel sig med spørgsmålet om, hvordan opfattelsen af selvet hænger sammen med konstruktionen og afgrænsningen fra den Anden. Beauvoir påvirkede også de sociale kønsdiskurser med sit begreb om alteritet. Begrebet „othering“ blev senere opfundet af litteraturforskeren Gayatri Chakravorty Spivak.
Suomalainen
Termi „othering“ voidaan johtaa englannin kielen sanasta „other“, joka tarkoittaa „erilaista“, ja pääte „-ing“ antaa sille aktiivisen luonteen.
luonne. Saksaksi se voitaisiin kääntää „Jemanden anders(artig) machen“. Kirjallisuudessa siihen viitataan myös sanoilla „muuttaa“ tai „tehdä joku erilaiseksi“.
„Oman“ ja „vieraan
Termi kuvaa konstruoitua prosessia, jossa ihmiset määritellään „toisiksi“, jotka on erotettava ja erotettava omasta „meistä“. Samalla kun omaa sosiaalista kuvaa korostetaan myönteisellä tavalla, samalla joku luokitellaan „vieraaksi“ tai „erilaiseksi“. Toisista ihmisistä erottaudutaan ja jopa etäännytään, jotta oma „normaalius“ vahvistuisi. Ulkopuolinen alemmuuden osoittaminen vahvistaa omaa väitettyä paremmuutta. Tämä usein biologistinen argumentaatio ei kuitenkaan koske vain ihmisten sosiaalista asemaa yhteiskunnassa. Myös luokka, uskomukset, etnisyys, seksuaalisuus, sukupuoli ja kansallisuus ovat mahdollisia kategorioita.
Valta määrittelee kuulumisen
Riegel kuvaa binääristä suhdetta hegemoniseksi: „Viitaten postkoloniaalisiin teorioihin ja kulttuurintutkimukseen ‚toisten konstruktiot‘ ymmärretään sosiaalisiksi prosesseiksi, representaatioiksi, diskursseiksi ja käytännöiksi, joiden kautta tuotetaan sosiaalisesti merkittäviä eroja ja rajauksia itsestään selvän, tehokkaan normaaliuden taustalla ja ihmiset muutetaan toisiksi, ei-jäseniksi“. Heidät alistetaan näin hegemoniseen erilaisuuden järjestykseen ja heille osoitetaan alempiarvoinen asema“ (Riegel 2016, 8).
Filosofiset juuret
Hegel käsitteli jo Hengen fenomenologiassaan (1807) kysymystä siitä, miten käsitys itsestä liittyy Toisen rakentamiseen ja rajaamiseen. Myös Beauvoir vaikutti yhteiskunnallisiin sukupuolen diskursseihin alteriteetin käsitteellään. Termin toiseus (othering) loi myöhemmin kirjallisuudentutkija Gayatri Chakravorty Spivak.
Български
Терминът „othering“ може да се изведе от английската дума „other“, която означава „различен“, а суфиксът -ing му придава активен характер.
характер. На немски език той може да се преведе като „Jemanden anders(artig) machen“. В литературата се среща и като „променям“ или „правя някого различен“.
„Собственото“ и „чуждото
Терминът описва конструиран процес, който определя хората като „други“, които трябва да бъдат разграничени и отделени от собственото „ние“. Докато собственият социален образ се подчертава по положителен начин, в същото време някой се класифицира като „чужд“ или „различен“. Дихотомното разграничаване и дори дистанциране от другите хора се извършва, за да се потвърди собствената „нормалност“. Външното приписване на непълноценност засилва собственото претендирано превъзходство. Тази често биологична аргументация обаче не се отнася само до социалното положение на хората в обществото. Класата, убежденията, етническата принадлежност, сексуалността, полът и националността също са възможни категории.
Властта определя принадлежността
Ригел описва бинарната връзка като хегемонна: „С позоваване на постколониалните теории и културните изследвания под „конструкции на другите“ се разбират социални процеси, репрезентации, дискурси и практики, чрез които се произвеждат социално значими различия и разграничения на фона на една самоочевидна, ефективна нормалност и хората се превръщат в други, нечленуващи. По този начин те са подчинени на хегемонистичен ред на различието и им се отрежда по-ниско положение“ (Riegel 2016, 8).
Философски корени
Още в своята „Феноменология на духа“ (1807 г.) Хегел се занимава с въпроса как възприемането на себе си е свързано с изграждането и разграничаването от Другия. Бовоар също оказва влияние върху дискурсите за социалния пол с концепцията си за другостта. Терминът „другост“ е въведен по-късно от литературоведката Гаятри Чакраворти Спивак.
Ελληνική
Ο όρος „othering“ μπορεί να προέλθει από την αγγλική λέξη „other“, που σημαίνει „διαφορετικός“, και η κατάληξη „-ing“ του προσδίδει τον ενεργητικό του χαρακτήρα.
χαρακτήρα. Στα γερμανικά θα μπορούσε να μεταφραστεί ως „Jemanden anders(artig) machen“. Στη βιβλιογραφία, αναφέρεται επίσης ως „αλλαγή“ ή „κάνω κάποιον διαφορετικό“.
Το „δικό“ και το „ξένο
Ο όρος περιγράφει μια κατασκευασμένη διαδικασία που ορίζει τους ανθρώπους ως „άλλους“ που πρέπει να διακριθούν και να διαχωριστούν από το δικό τους „εμείς“. Ενώ η δική του κοινωνική εικόνα τονίζεται με θετικό τρόπο, την ίδια στιγμή κάποιος κατατάσσεται ως „ξένος“ ή „διαφορετικός“. Πραγματοποιείται μια διχοτομική διαφοροποίηση ή και αποστασιοποίηση από τους άλλους ανθρώπους προκειμένου να επιβεβαιωθεί η δική μας „κανονικότητα“. Η εξωτερική απόδοση κατωτερότητας ενισχύει τη δική του υποστηριζόμενη ανωτερότητα. Ωστόσο, αυτή η συχνά βιολιστική επιχειρηματολογία δεν αναφέρεται μόνο στην κοινωνική θέση των ανθρώπων στην κοινωνία. Η τάξη, οι πεποιθήσεις, η εθνικότητα, η σεξουαλικότητα, το φύλο και η εθνικότητα είναι επίσης πιθανές κατηγορίες.
Η εξουσία ορίζει το ανήκειν
Ο Riegel περιγράφει τη δυαδική σχέση ως ηγεμονική: „Με αναφορά στις μετααποικιακές θεωρίες και τις πολιτισμικές σπουδές, οι „κατασκευές των άλλων“ νοούνται ως κοινωνικές διαδικασίες, αναπαραστάσεις, λόγοι και πρακτικές μέσω των οποίων παράγονται κοινωνικά σημαντικές διαφορές και οριοθετήσεις με φόντο μια αυτονόητη, αποτελεσματική κανονικότητα και οι άνθρωποι μετατρέπονται σε άλλους, σε μη μέλη. Υποτάσσονται έτσι σε μια ηγεμονική τάξη διαφοράς και τους αποδίδεται μια κατώτερη θέση“ (Riegel 2016, 8).
Φιλοσοφικές ρίζες
Στη Φαινομενολογία του Πνεύματος (1807), ο Χέγκελ ασχολήθηκε ήδη με το ερώτημα πώς η αντίληψη του εαυτού σχετίζεται με την κατασκευή και την οριοθέτηση από τον Άλλο. Η Μποβουάρ επηρέασε επίσης τους κοινωνικούς έμφυλους λόγους με την έννοια της ετερότητας. Ο όρος „αλλοτρίωση“ επινοήθηκε αργότερα από τη φιλόλογο Gayatri Chakravorty Spivak.